18 Yaş Altı Bireylerde Görülebilen Düzensizlikler
18 yaş altı bireyler, çocukluk ve ergenlik döneminde fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal gelişim süreçlerinden geçerler. Bu dönemde karşılaşılan düzensizlikler, gelişimsel aşamalara bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Aşağıda, bu yaş grubunda sıkça rastlanan düzensizlik türleri detaylı olarak açıklanmıştır:
Fiziksel Düzensizlikler
- Büyüme ve gelişme gerilikleri: Yetersiz beslenme, hormonal dengesizlikler veya genetik faktörlere bağlı olarak boy ve kilo açısından yaşıtlarına göre geride kalma.
- Uyku bozuklukları: Uykuya dalamama, sık uyanma veya aşırı uyku ihtiyacı gibi sorunlar; bu durum okul performansını ve günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir.
- Yeme bozuklukları: Anoreksiya, bulimia veya aşırı yeme gibi davranışlar; ergenlik döneminde özellikle yaygındır ve beden imajı kaygılarıyla ilişkili olabilir.
- Kronik hastalıklar: Astım, diyabet veya obezite gibi durumlar, fiziksel aktiviteyi ve genel sağlığı etkileyebilir.
Zihinsel ve Duygusal Düzensizlikler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB): Odaklanma zorluğu, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik; bu durum akademik başarıyı ve sosyal ilişkileri zorlaştırabilir.
- Kaygı bozuklukları: Sosyal kaygı, panik ataklar veya genelleşmiş kaygı; okul, aile veya arkadaşlık ilişkilerinde stres yaratabilir.
- Depresyon: Üzüntü, enerji kaybı ve ilgi azalması gibi belirtiler; intihar düşüncelerine yol açabilecek ciddi bir durumdur.
- Öğrenme güçlükleri: Disleksi veya diskalkuli gibi bozukluklar, okuma, yazma veya matematik becerilerinde zorluklara neden olur.
Sosyal ve Davranışsal Düzensizlikler
- İletişim sorunları: Akranlarıyla veya aile üyeleriyle sağlıklı iletişim kuramama; bu durum yalnızlık veya çatışmalara yol açabilir.
- Davranış bozuklukları: Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu veya davranım bozukluğu gibi durumlar; kurallara uymama, saldırganlık veya antisosyal davranışlar içerebilir.
- Madde kullanımı: Ergenlik döneminde sigara, alkol veya uyuşturucu denemeleri; bağımlılık riski taşır ve fiziksel/ruhsal sağlığı tehdit eder.
- Siber zorbalık veya akran zorbalığı: Teknoloji kullanımının artmasıyla birlikte, sosyal medya veya okul ortamında maruz kalınan tacizler; özgüven kaybı ve psikolojik travmalara neden olabilir.
Gelişimsel Düzensizlikler
- Otizm spektrum bozukluğu: Sosyal etkileşim ve iletişimde zorluklar, tekrarlayan davranışlar; erken teşhis ve müdahale ile desteklenmelidir.
- Konuşma ve dil bozuklukları: Gecikmiş konuşma veya artikülasyon sorunları; iletişim becerilerini olumsuz etkiler.
- Motor beceri sorunları: İnce veya kaba motor becerilerde zorluklar; yazı yazma veya spor aktivitelerinde problemlere yol açabilir.
Bu düzensizlikler, erken teşhis, aile desteği, psikolojik danışmanlık ve gerekli tıbbi müdahalelerle yönetilebilir. Ebeveynler ve eğitimcilerin, çocuk ve ergenlerdeki olağandışı belirtileri fark etmeleri ve profesyonel yardım aramaları önemlidir. Unutulmamalıdır ki, her bireyin gelişim süreci benzersizdir ve destekleyici bir çevre, bu düzensizliklerin üstesinden gelmede kritik rol oynar.
|